زندگی­­نامه علی کریمی  

استاد نگارگری ایرانی 

خلاصه

علی کریمی (1376-1292 خورشیدی) یکی از استادان معروف نگارگری معاصر ایرانی­ است. وی آموزش هنر را در سن چهارده­­سالگی در مدرسه کمال­­الملک شروع کرده و در بیست­­ودو­سالگی فارغ­­­التحصیل شد. کریمی چندی بعد به عنوان استاد برگزیده شده و پس از پنج سال تدریس، ریاست هنرستان هنرهای ایرانی را به عهده گرفت.ی

کریمی بیش از پانصد اثر هنری به ­سبک­­­های سنتی و نو از خود بجای گذارده است. مهم­­ترین نگاره­­­­های او در موزه­­­­های ایران و نمایشگاه­­­­­­های جهانی در معرض نمایش گذاشته شده­­­اند. او جوایز متعددی به پاس قدردانی از هنرش دریافت کرده است.ی

کریمی علاوه بر فعالیت­­های­ هنری، مسئولیت­­­های مختلفی از جمله سرپرستی و مشاوره در عرصه هنرهای ملی را نیز به­ عهده داشت. وی در این سمت­­­ها، در جهت پیشرفت فرهنگ و هنرهای ایرانی سهم ویژه­ ای داشته است.ی

کودکی و نوجوانی

علی کریمی در سال 1292 خورشیدی در تهران متولد شد. ترسیم نقش‌های ابتدایی­ وی بر حاشیه کتاب‌های مدرسه و بر در و دیوارهای سفید خانه پدری اولین نشانه‌های شروع شوق و استعداد ذاتی او بود. پدر و مادر کریمی علاقه اولیه وی را به هنر مورد تشویق قرار می­دادند. پدر کریمی پسرش را در سن ده سالگی در پایان تحصیلات سال چهارم ابتدایی برای تعلیم نقاشی نزد استاد حسین بهزاد مینیاتوریست مشهور معاصر برد. وی چند ماه در حجره نقاشی بهزاد کارکرد و با هنر طراحی آشنا شد.ی

این دوره کوتاه تعلیم اولیه نقاشی آغاز آشنایی و دوستی طولانی بین دو هنرمند بود. حاصل این دوستی سرانجام  به ساخت تابلو مشترکی منجر شد که یکی از شاهکارهای نگارگری معاصر به­­­ شمار می­آید: صحنه معروف رستم و دیو سفید بر اساس داستانی از شاهنامه فردوسی، حماسه ملی ایران.ی

آموزش هنری

پس از پایان دوره ابتدایی، علی کریمی تحصیلات متوسطه را در دبیرستان شروع کرد. اما به خاطر شیفتگی فراوان به هنر وی آن را بعد از دو سال رها کرد. او در آن زمان توجه خاصی به تنها هنرکده نقاشی در تهران یعنی مدرسه عالی صنایع مستظرفه داشت؛ بنیانگذار آن استاد کمال­الملک بود که بدون شک یکی از برجسته ترین هنرمندان ایران محسوب می شود.ی

کریمی تحصیلات هنری خود را با علاقه ویژه به چهره­­پردازی تحت نظر کمال­­الملک آغاز کرد.  یکی دیگر از  استادان او، اسماعیل آشتیانی، وی را با اصول نقاشی رنگ و روغن، دورنما و طبیعت­­سازی آشنا کرد. تا آستانه هجده­سالگی کریمی از این استادان تعلیم می­­گرفت. وی در این سن وارد هنرستان هنرهای ایرانی شد و در رشته مینیاتور نزد هادی تجویدی یکی از استادان این دوره به کسب مهارت نگارگری مشغول شد. علی کریمی در سن بیست­­­و­دو­سالگی هنرستان را با رتبه اول به پایان رساند و به­ عنوان استادیار به آموزش شاگردان در آنجا ادامه داد. چندی بعد به مقام استادی این رشته در همان هنرستان برگزیده شد و بعد از  پنج سال تدریس ریاست هنرستان هنرهای ایرانی را به عهده گرفت.ی

  در آن زمان استاد کمال­­الملک بینایی یکی از چشم­­هایش را از دست داده بود و بعد از مدتی کوتاه زندگی را بدرود گفت. چندی پس از این واقعه، کریمی به احترام و تقدیر از استاد بزرگ هنر ایران چهره او را روی عاج به‌سبک مینیاتور نقاشی کرد. این اثر اکنون در موزه هنرهای ملی ایران نگهداری می‌شود.ی

  دستاوردهای هنری

در سال 1322 (1943 میلادی)، هنگامی که روزولت، چرچیل و استالین کنفرانس تهران را تشکیل دادند، کریمی پرتره­هایی به­سبک مینیاتور از این سیاستمداران ساخت. دولت ایران این تابلوها را به عنوان هدیه به سه دولت مربوطه ارائه داد. دولت­­های بریتانیا و اتحاد جماهیر شوروی سابق، کریمی را به کشورهای خود دعوت کردند. این اولین سفر وی به اروپا بود که برای او فرصت دیدار از موزه­­های هنری لندن و مسکو را فراهم کرد. نقاشی­­های کریمی نیز از طریق چندین نمایشگاه در این کشورها مورد شناسایی قرار گرفتند. وی در مسکو با هنرمند مشهور روسی سرگئی گراسیموف آشنا شد. در پی این دیدار گراسیموف  پرتره او را ساخت.ی

  در ایران، کریمی و آثار هنریش به­خوبی شناخته شدند. در عرض چند دهه نگاره­های او در بسیاری از شهرهای عمده آسیایی و اروپایی به نمایش گذاشته شدند. وی در سال­های بلوغ و جاافتادگی هنریش، بدون آن­که الگوهای اصیل مینیاتور را رها کند، به محتوایی نو از نگارگری روزمره و خیالی سازی عرفانی دست­­یافت که در نهایت به ابداع سبک شخصی او انجامید.ی

کریمی، به ­پاس قدردانی از کارش، چندین مدال و جوایز ملی و بین­ المللی به­دست آورد.ی

مهم­­ترین نمایشگاه­­­هایی که وی در آن شرکت کرده است به شرح ذیل می­­باشند:ی

 

     نمایشگاه هنر آسیا در دهلی نو 1954

نمایشگاه جهانی بروکسل 1958

نمایشگاه صنایع دستی ایران در پاریس 1971

نمایشگاه جهانی مادرید 1981

نمایشگاه آسیایی توکیو 1986

 

کریمی بیش از پانصد تابلو (به استثنای نقاشی­­­ها و طرح­­­های ناتمام) ساخته است. مهم­­­­ترین آثار وی در موزه­­های ایران و جهان نگهداری می­شوند. اما تعداد قابل ملاحظه­­­­ای از تابلو­های او بخشی از مجموعه­­های خصوصی در سراسر جهان را تشکیل می­دهند.ی

 فعالیت­­های فرهنگی

   کریمی نه­­تنها یک هنرمند بود بلکه وظایف دیگر فرهنگی و هنری را نیز به­­­عهده داشت. برخی از مسئولیت­­­­های وی در این زمینه به این­­ شرح می­ باشند:ی

 

متصدی موزه هنرهای ملی ایران

بازرس اداره هنرهای زیبا

رییس اداره هنرهای ملی

مدیر مدرسه هنرهای ایرانی

معاون رئیس هیأت داوران نمایشگاه جهانی بروکسل

مشاور ارشد مرکز صنایع دستی ایران

 


در سال 1341 کریمی به اروپا نقل مکان کرد و در ژنو (سویس) مستقر شد. او  در آنجا کار خود را به عنوان یک هنرمند ادامه داد و عمدتا به پژوهش درباره سبک­­­شناسی هنرهای اروپایی پرداخت. در این دوره، هنرمند یک­­­بار با پیکاسو ملاقات نمود و چند­بار با وی و همچنین سالوادور دالی به نامه­­نگاری پرداخت.ی

  پس از دریافت دعوت­نامه­­­ای از دولت ایران، کریمی در سال 1343  به ایران بازگشت تا دولت را در ایجاد مرکزی برای صنایع دستی ایران حمایت کند. وی چندین سال مشاور ارشد این سازمان بوده و در پایه­­گذاری و توسعه آن و همچنین رونق کل صنایع دستی ایران سهم عمده­­ای داشته­­است. بخشی دیگر از فعالیت­های علمی وی را در این زمان تحقیقات در مورد سبک­­ها و دوره­­های هنرهای ایرانی و اسلامی تشکیل می­­دادند.ی

 علی کریمی در 2 مهرماه 1376  پس از یک دوره بیماری طولانی­­­مدت چشم از جهان فرو بست.ی